Οδοιπορικό στην Ίνεια και τη Λαόνα
Το οροπέδιο της Λαόνας περιλαμβάνει τα χωριά Κάθικας, Πάνω και Κάτω Αρόδες, Ίνεια, Δρούσεια, Κρήτου Τέρα, Αντρολύκου και Φασλί, χωριά με απαράμιλλη γραφικότητα, φυσικό και πολιτισμικό πλούτο.
Έχει στα βορειοδυτικά του το παρθένο δάσος του Ακάμα, στα βόρεια την παραλιακή πεδιάδα της Χρυσοχούς, στα ανατολικά του τη δεντροφυτεμένη κοιλάδα της Χρυσοχούς και στα δυτικά το βόρειο τμήμα της παραλιακής πεδιάδας της Πάφου.
Ένας εσωτερικός ελικοειδής ασφαλτόστρωτος δρόμος, που όπως αναφέρεται σε ιστορικά κείμενα (βλέπε Jane Fejfer 1995, Ancient Akamas, σελίδα 103, «The ridgeway, road 12b near Inia»), μέρος του χρησιμοποιείτο από τους Ρωμαίους, ακολουθεί την κορυφογραμμή των χωριών Κάθηκας, Αρόδες, Ίνεια και Δρούσεια. Διανύοντας ο ταξιδιώτης τον δρόμο αυτό προς τα χωριά της Λαόνας, αντικρίζει ένα ιδιαίτερο τοπίο με αμπελώνες, μερικά ψυχανθή, αμυγδαλιές, χαρουπιές και ελιές. Συνυπάρχει η φυσική βλάστηση με τους αιωνόβιους τρέμιθους, στα πυκνά κλαδιά και τα φυλλώματα των οποίων κουρνιάζουν αρκετά ενδημικά και αποδημητικά πουλιά.
Παρόλο τον εκσυγχρονισμό της περιοχής με αυτάρκεις υποδομές και σύγχρονες οικοδομές, αγροτουριστικά καταλύματα, και εστιατόρια, η Λαόνα δεν έχει αλλοιώσει την ιδιοπροσωπία της ταυτότητάς της σε σχέση με άλλες αγροτικές περιοχές της χώρας μας. Οι παραδοσιακές οικίες, απομεινάρια των παλιών αυθεντικών σπιτιών της περιοχής με το δίχωρο, την καμάρα, τα βολίτζια, τον φούρνο στην αυλή κ.λπ., συνυπάρχουν με τα πλέον εκσυγχρονισμένα σημερινά οικοδομήματα. Συναντά κανείς ακόμα χωρικούς σε γαϊδούρια, τις παραδοσιακές εργασίες του τρύγου, την παρασκευή παλουζέ και σουτζούκου, τα έθιμα του Πάσχα και κοπάδια από αιγοπρόβατα να βόσκουν στους κάμπους της περιοχής.
Πλούσια η γεωμορφολογία και η γεωλογία του οικισμού, μ’ ένα ανάγλυφο διαμελισμένο από πολλά ρυάκια, λόφους, απότομες πλαγιές και κοιλάδες, αλλά και μια πλούσια γεωποικιλότητα από ασβεστόλιθους, ψαμμίτες, κρητίδες, μάργες, λάβες, σερπεντινίτες και πληθώρα άλλων αλλόχθονων πετρωμάτων του σχηματισμού των Μαμωνιών.
Παρότι το χωριό βρίσκεται στην κορυφογραμμή του οροπεδίου και η θέα είναι απερίσπαστη προς πολλές κατευθύνσεις, εντούτοις θα πρέπει ένας να ανεβεί στην ψηλότερη κορφή του ελκυστικού κωνικού λόφου, στα βορειοδυτικά του χωριού, του γνωστού ως «βουνί της Ίνειας», για να απολαύσει την απεριόριστη θέα προς την γύρω περιοχή. Ο υψιτενής λόφος με το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου αποτυπώνουν την κυρίαρχη όψη της περιοχής. Το «βουνί της Ίνειας» ή όπως είναι γνωστό, «το βουνί του Άη Γιωρκού», που αποτελείται από ιζηματογενή πετρώματα βαθέων υδάτων, όπως ραδιολαρίτες και πηλίτες, μέσα στα οποία επιχωριάζουν οι χαλαζιακοί ψαμμίτες, εκτείνεται σε ένα υψόμετρο 668 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι το πιο ψηλό σημείο σε ολόκληρη τη χερσόνησο του Ακάμα.
Το εντυπωσιακότερο, ωστόσο, στοιχείο της περιοχής αυτής είναι οι επιβλητικοί βράχοι από χαλαζιακό ψαμμίτη, όπως η Κόννεφτη, η Γερακόπτερα και πολλά άλλα γεωμορφώματα, τα οποία συνθέτουν έναν σημαντικό βιότοπο πτηνοπανίδας. Μέχρι το τέλος του περασμένου αιώνα, στα ιδιάζοντα αυτά γεωφυσικά σημεία υπήρχαν αγέλες από γύπες (Gyps fulvus), οι οποίες, δυστυχώς, έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Σήμερα έχουν υποκατασταθεί από κορακοειδή, όπως κολιοί (corvus monedula), αγριοπερίστερα (columba livia), διάφορα αρπακτικά πτηνά, όπως πετρίτης (Falco peregrinus), κίτσης (falco tinnunculus), ανθρωποπούλι (tyto alba) κ.ά.. Τα πιο πάνω γεωμορφώματα αποτελούν σήμερα ίσως τον σημαντικότερο προορισμό των συστηματικών αθλητών ή θιασωτών ερασιτεχνών της αναρρίχησης στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τον Άγγλο George Jeffery, στο βιβλίο του A Description of the Historic Monuments of Cyprus (Περιγραφή των Ιστορικών Μνημείων της Κύπρου), 1918, στην τοποθεσία αυτή, ίσως να υπήρχε κάποιο παρατηρητήριο του 16ου αιώνα, αφού είναι πράγματι ιδεώδης ο τόπος για παρακολούθηση των ακτών.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από αρκετούς αρχαίους χάρτες, όπως στον χάρτη του Ortelius «Cyprus Insula Nova Descript», Αμβέρσα 1573, τον χάρτη του Vincenzo Maria Coronelli, «Acamantis Insula, hoggidi Cipro», Βενετία,1689, κ.ά, όπου αναγράφεται ο οικισμός Igna (η σημερινή Ίνεια) και αριστερά η λέξη Quardia, που σημαίνει παρατηρητήριο. Μάλιστα, στους ανωτέρω χάρτες συμπεριλαμβάνεται οικισμός με το όνομα Ara, που παραπέμπει στη σημερινή Λάρα.
Aπό τον Οδηγό Περιδιαβάζοντας την Ίνεια και τις παραλίες της Λάρας.
Το βιβλίο είναι διαθέσιμο στο Μουσείο Χελώνας στο χωριό Ίνειας.
