Η πανίδα της Κύπρου
Η παρουσία ορισμένων τάξεων ζώων σε μια περιοχή οδήγησε τους ζωογεωγράφους στην υποδιαίρεση της γης σε περιοχές πανίδας που, στην ουσία, δε διαφέρουν πολύ από τις περιοχές χλωρίδας. Έτσι, η γη υποδιαιρέθηκε στις ακόλουθες οκτώ ζωογεωγραφικές περιοχές: παλαιοαρκτική, αιθιοπική, ανατολική, αυστραλιανή, νεοαρκτική, νεοτροπική, αρκτική και ανταρκτική. Ο χωρισμός αυτός αφορά στα χερσαία ζώα και ιδιαίτερα τα θηλαστικά, ενώ υπάρχει και στις θαλάσσιες περιοχές πανίδα με τους θαλάσσιους ζωοργανισμούς. Η Κύπρος ανήκει στην παλαιοαρκτική ζώνη που κατά ένα πρόχειρο τρόπο περιλαμβάνει την Ευρώπη, την βόρεια Αφρική και τη βόρεια Ασία.
Παρά την ποικιλία και την ιδιοτυπία της η κυπριακή πανίδα δε μελετήθηκε επαρκώς μέχρι τώρα. Εξάλλου, η στενότητα του γεωγραφικού χώρου, οι συχνές εκχερσώσεις του εδάφους, οι άλλες ανθρώπινες επεμβάσεις, καθώς και ποικίλοι άλλοι παράγοντες συμβάλλουν στην σταδιακή ελάττωση πολλών ειδών της κυπριακής πανίδας. Κυρίαρχη θέση μεταξύ της κυπριακής πανίδας κατέχει η ήμερη πανίδα, όπως είναι τα αιγοπρόβατα, οι αγελάδες και τα μοσχάρια, οι χοίροι, οι όνοι, οι ημίονοι και τα άλογα, τα πουλερικά, οι σκύλοι, οι γάτες κτλ.
Πανίδα των περασμένων εποχών
Αρκετά είδη της κυπριακής πανίδας συνεχίζουν να βρίσκονται στο ίδιο περιβάλλον από παλιές ιστορικές περιόδους, ενώ άλλα έχουν εξαφανιστεί. Ο Κυπριανός μνημονεύει μεταξύ άλλων ζώων της Κύπρου και τα «αγρίμια, τους αγριόχοιρους, τα αγριόβουδα και τα αγριογούρουνα, κυρίως στα δάση του Ακάμα και της Καρπασίας». Αναφέρει επίσης «την αλώπεκα, εξής γίνεται καλή γούννα». Ο Κυπριανός ακόμα αναφέρει αετούς, γεράκια, και φαλκώνια που «κάθε χρόνον εξ αυτών στέλλονται εις Κωνσταντινούπολιν των μεγάλων Τούρκων, αγριεύονται εις τους κρημνούς του Ακρωτηρίου της Λεμεσού». Μεταξύ των ήμερων ζώων, εκτός από τα βόδια, ο Κυπριανός περιλαμβάνει και «ολίγα βουβάλια».
Ο Μαρίτι αφιέρωσε τέσσερις περίπου σελίδες στην κυπριακή «κουφή», σημειώνοντας ταυτόχρονα κι ένα άλλο είδος έχιδνας που φέρει κέρατα (κεράστης).
Ο Μας Λατρί μνημονεύει τις «απειράριθμες καμήλες που χρησιμοποιούνται για μεταφορές». Αναφέρεται ακόμα στις «δορκάδες», τους αγριόχοιρους, τ’ αγρινά και τ’ αγριογούρουνα στα δάση του Ολύμπου και τις λόχμες της Καρπασίας και του Ακάμα.
Στο νησί γράφει ο Τσέχος περιηγητής του 15ου αιώνα Jan Hasisteinsky «υπάρχει άφθονο κυνήγι: ελάφια, αγριογούρουνα, αγριοκάτσικα, λαγοί και αγρινά. Υπάρχουν όμως και κάμποσα φίδια φαρμακερά». Ο συμπατριώτης του Oldrih Prefat επαναλαμβάνει περίπου τα ίδια για το 16ο αιώνα, σημειώνοντας πως «στην Κύπρο υπάρχουν πολλά ελάφια, γαζέλες και διάφορα άλλα ζώα για κυνήγι».
Τα αγριόβοδα, όπως αναφέρεται από τον Guadry, επέζησαν μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, τουλάχιστον στη χερσόνησο του Ακάμα. Ο Ε. Φραγκούδης κατά το τέλος του 19ου αιώνα σημειώνει πως οι «βούβαλοι εξέλιπον τέλεον… Δορκάδες και σύναγροι δεν υπάρχουσι πλέον εν Κύπρω. Τινές μούσμονες ευρίσκονται εισέτε εν τη κοιλάδι του Ολύμπου».
Από τη Σειρά «Σύγχρονη Γεωγραφία της Κύπρου», Φυσική Γεωγραφία της Κύπρου – Τόμος 1
